Alergia i objawy alergii

Alergią nazywamy każdą nadmierną reakcję układu odpornościowego na substancje obojętne dla człowieka. 


Podczas reakcji alergicznej najważniejszą rolę odgrywają tzw. immunoglobuliny typu E w skrócie IgE. Są to maleńkie białka, o których w zasadzie każdy słyszał ponieważ IgE to rodzaj przeciwciał. Podczas reakcji alergicznej IgE łączą się z komórkami układu odpornościowego tzw. mastocytami i bazofilami. W wyniku tego połączenia komórki te wydzielają substancje zwane mediatorami, z których najważniejszy i najsilniejszy to histamina.

Histamina ma bardzo silne działanie. W małych ilościach powoduje rozszerzenie małych naczyń tętniczych i rozszerzenie drobnych naczyń żylnych. W wyniku nagromadzenia płynu (więcej krwi dopływa arteriami niż odpływa żyłami) dochodzi do obrzęku czyli opuchnięcia (co jest częstym objawem alergii kontaktowej skórnej). Histamina drażni również drobne zakończenia nerwów czuciowych co daje uczucie swędzenia i jest odpowiedzialna za podstawowe objawy alergii.
W dużych dawkach histamina może być bardzo niebezpieczna doprowadzając do tzw. wstrząsu anafilaktycznego. Powoduje ona spadek ciśnienia krwi, co powoduje silne przyspieszenia akcji serca, silnie kurczy mięśnie gładkie oskrzeli.


Leki przeciwhistaminowe możemy podzielić na dwie najważniejsze grupy. Pierwsza z nich to leki przeciwhistaminowe I generacji. Generalnie rzecz ujmując są to leki dosyć stare pierwsze z nich zostały wprowadzone do lecznictwa w latach 40 XX wieku. Preparaty te silnie hamują reakcję alergiczną zmniejszając objawy alergii poprzez zablokowanie receptorów, które odpowiadają na obecność histaminy, przez to że z nią konkurują. W wyniku ich stosowania widoczna jest znacząca poprawa. Mają one jednak silne działania niepożądane gdyż silnie wpływają na ośrodkowy układ nerwowy. Właściwości te zostały wykorzystane w leczeniu innych schorzeń niż alergia.


Difenhydramina – jest to lek hamujący głównie objawy związane z zaburzeniami funkcji błędnika. Krótko mówiąc stosuje się ją w chorobie lokomocyjnej, a także ze względu na działanie nasenne jest składnikiem leku złożonego Apap Noc.


Klemastyna – stosuje się ją przy nagłych reakcjach alergicznych (nagłych objawach alergii). Długo utrzymuje się w organizmie dlatego jej działanie nasenne jest mniejsze (co nie oznacza, że jest wyeliminowane). Występuje w postaci syropu dla dzieci Clemastinum oraz tabletek dla dorosłych pod tą samą nazwą.


Prometazyna – znany lek, działa bardzo silnie uspokajająco, przeciwkaszlowo oraz przeciwwymiotnie (uczulam rodziców na fakt, że lek ten podaje się głównie dzieciom w postaci syropu pod nazwą Diphergan lub Prometazine). Stosowana jest w nagłych reakcjach alergicznych z towarzyszącym świądem. Może powodować spadek ciśnienia krwi.


Hydroksyzyna – zaskakująco jest to lek przeciwhistaminowy, chociaż jego zasadnicze zastosowanie związane jest z silnym efektem uspokajającym. Podaje się ją w postaci tabletek dla dorosłych oraz syropu dla dzieci. Tak naprawdę podczas alergii hydroksyzyna jest przepisywana gdy występuje bardzo silne swędzenie lub inne leki po prostu są nie skuteczne. W przypadku osób starszych, które przyjmują hydroksyzynę często bądź przewlekle (cały czas) należy pamiętać, że zmniejsza ona krzepliwość krwi, należy więc pamiętać o odpowiednio ukierunkowanych badaniach krwi.


Dimenhydrinat – tak naprawdę wystarczy napisać Aviomarin i już wszystko wiadomo. Stosowany w chorobie lokomocyjnej, jako lek zapobiegający mdłością.


Ketotifen – jest to lek stosowany u małych dzieci w zapobieganiu takich objawów alergii jak napady astmy oskrzelowej. Jego skuteczność jest natomiast znikoma. Stosowany głównie ze względu na formę podania (syrop doustny), jest po prostu wygodny. Działanie ketotifenu jest widoczne dopiero po 4 do 6 tygodniach ciągłego stosowania. Działania niepożądane są takie jak innych leków z tej grupy tzn. senność, znużenie, zahamowanie psychoruchowe, wzrost masy ciała przy przewlekłym stosowaniu.


Leki drugiej generacji maja podobny mechanizm działania, natomiast nie wpływają w tak silny sposób na ośrodkowy układ nerwowy, co sprawia, że są głównie ukierunkowane na działanie przeciwalergiczne. Leki te wprowadzono do terapii w latach 80 XX wieku.


Najważniejsze leki tej grupy to: cetyryzyna, loratadyna oraz feksofenadyna.


Cetyryzyna – jest to środek działający przciwalergicznie podawany dorosłym w postaci tabletek oraz dzieciom w postaci syropu i kropli (Zyrtec, Allertec, Amertil itd.) Cetyryzyna nie ma tak silnych działań niepożądanych jak leki I generacji choć 10 % po podaniu doustnym dociera do ośrodkowego układu nerwowego co może powodować senność dlatego należy przyjmować ją na noc. Działa najszybciej ze wszystkich leków drugiej generacji.


Loratadyna – (Cetirizine, Flonidan itd.) działa podobnie jak cetyryzyna. Stosowana jest głównie w odczynach alergicznych dróg oddechowyvh oraz skórnych. Uważana jest za lek bardzo bezpieczny.


Feksofenadyna – jest to lek przeciwhistaminowy pozbawiony znaczących działań niepożądanych, występuje pod nazwami Telfast, Telfexo itd.


Innymi lekami stosowanymi w leczeniu objawów alergii są tzw. kromony. W Polsce jedyną substancją z tej grupy jest kromoglikan disodowy (Polcrom). Jest to środek działający wyłącznie zapobiegawczo i nie mający istotnych działań niepożądanych. Stosuje się go w leczeniu astmy oskrzelowej oraz doraźnie w alergicznym zapaleniu spojówek.